Fazla terleme, vücutta ter bezlerinden dışarı çıkan tuz sıvı terleme olarak tanımlanmaktadır. Sıcak havaların etkisiyle birlikte fazla terleme şikâyeti daha da artmaktadır. Terleme aslında vücut için olmazsa olmaz bir fonksiyondur, bir nevi vücudun soğutma sistemi olarak tanımlanabilir. Terleme sayesinde dışarıdan gelen sıcaklığa rağmen ter yoluyla vücut ısısının yükselmesi ve belli bir aralıkta kalması sağlanır. Ter vücuttan farklı toksinlerin atılmasına da yardımcı olur. Koltuk altı, ayaklar, avuç içinde terleme daha fazla görülür. Fazla terleme yani ne kadar terlendiği vücutta bulunan ter bezlerinin sayısına bağlı olarak değişir. Bir kişi 2-4 milyon arasında ter beziyle dünyaya gelir. Ergenlik çağına ulaşıldığında vücutta tüm ter bezleri aktif hale gelir. Kadınlarda erkeklere nazaran daha fazla ter bezi vardır, ancak erkeklerde bulunan ter bezleri kadınlarınkinden daha aktiftir.
Terleme sinir sisteminin otonom bir kısmı tarafından kontrol altında tutulur. Bu kontrolde kişinin bilinçli hiçbir etkisi yani kontrolü yoktur. Vücudun doğal ısı ayarlama yöntemi olan terleme havaların sıcaklığında daha fazla olur. Spor yapıldığında, fazladan efor harcandığında, korku ya da heyecan anında terleme oranı daha fazla olur. Fazla terlemenin bir diğer nedeni de kadınlarda doğal olarak gelişen menopoz dönemidir. Menopoz döneminin en belirgin belirtisi fazla terlemedir.
Fazla terleme neden olur?
Fazla terleme hiperhidroz olarak tanımlanan durumdan dolayı kaynaklanıyor olabilir. Ancak fazla terlemenin birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir;
Birincil tip hiperhidroz: bu durumun genetik olarak geliştiği bilinmektedir ve ter bezlerinin aşırı aktif olmasından kaynaklanır. Ter bezleri normalden 4-5 kat fazla çalışıyorsa birinci tip hiperhidroz gelişebilir.
İkinci tip hiperhidroz: Fazla terlemeye neden olan altta yatan bir hastalık olabilir. Fazla terleme tüm vücut ve genelde koltuk altında görülür. Hioerhidroz ve fazla terlemeye yol açan hastalıklar ve neden olan durumlar.
- Alkol kullanımı
- Akciğer hastalıkları
- Madde bağımlılığı
- Aşırı baharatlı gıdaların tüketimi
- Çocuklarda yaşanan C ve D vitamini eksikliği
- Kaygı ve stres gibi duygusal durumlar
- Kan şekerinin düşük olması
- Ateş, enfeksiyon ve tüberküloz hastalığı
- Aşırı egzersiz
- Kanser hastalıklarının bazı türleri
- Menopoz
- Obezite
- Ağrı sendromu
- Kalp hastalığı
- Aşırı kafein
- Diyabet
- Kullanılan bazı ilaçlar
- Sıcak hava
Fazla terleme için ne zaman doktora başvurulmalıdır?
Fazla terlemeyle birlikte vücutta bazı şikâyetler de oluşuyorsa vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir. Bu şikâyetler şu şekilde sıralanabilir;
- Ani kilo kaybı
- Göğüs ağrısı
- Ateş yükselmesi
- Nefes darlığı
- Nabız atışının hızlanması
Bu tür belirtiler vücutta bir enfeksiyon hastalığının varlığını ya da hipertiroidiiiiiii problemine işaret ediyor olabilir. En kısa sürede doktora görünmeyi gerektiren diğer durumlar şu şekilde sıralanabilir;
- Fazla terleme uzun süre boyunca devam ediyorsa ve terlemeyi açıklayacak bir neden yoksa
- Terlemeyle birlikte göğüste ağrı ve basınç hissediliyorsa
- Genellikle uyku anında fazla terleme problemi yaşanıyorsa yine vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Fazla terleme tedavisi nasıl yapılır?
Fazla terleme altta yatan bir neden sonucu oluşuyorsa öncelikle altta yatan nedenin tedavisi yapılır. Herhangi bir nedene bağlı olmayan fazla terleme için farklı tedavi yöntemleri kullanılır.
Ter önleyici kremler: Terlemeye karşı öncelikli olarak kullanılan basit bir tedavi yöntemidir. Özellikle koltuk altı fazla terleme sorununda alüminyum kloridli ajanlar kullanılır. İlaç gece kuru cilde sürülür ve 8 saat kadar ciltte bekletilir. Bekleme süresi dolunca yıkanarak ciltten arındırılır. Başlangıçta her gün, terleme sorunu azaldıkça ara ara kullanılır.
İyonoforez: El ve ayaklarda fazla görülen terleme için uygulanan bir tedavi yöntemidir. El ya da ayaklar metal plaka bulunan bir küvete alınarak bekletilir. Kişiyi rahatsız etmeyecek düzeyde elektrik akımı verilir. Akımın sebep olduğu iyonlar ter kanallarını belli süre kapatır. Bir seansı yaklaşık yarım saat sürer. İlk başlarda 3 gün arayla tekrarlanır. Sonra haftada bir defa uygulanır. Ortalama olarak tedavi 4-7 hafta sürer.
Botoks: Koltuk altında gelişen fazla terleme için tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Sempatik sinirler felç edilerek ter bezleri bloke edilir. Yani ter üretimi durdurulur. Uygulama lokal anestezik krem kullanılarak yapılır. Botulinum adlı toksin enjete yoluyla deri içine verilir. Toksin sinir uçlarında geçici bloke oluşturur. Yaklaşık olarak yarım saatte tamamlanır. Tedavinin başarısı birkaç saat ya da birkaç gün sonra ortaya çıkar ve tedaviye 8-10 sürer.
Cerrahi: Cerrahi fazla terlemede kalıcı çözüm sağlayan bir tedavi yöntemidir. Koltuk altından 1 santim boyutunda 1-2 tane delik açılır. Bu deliklerden bölgeye kamera sistemi ve aletler yerleştirilerek cerrahi gerçekleştirilir. İşlem genel anestezi kullanılarak yapılır ve 1 saatte tamamlanır. Ameliyatın etkisi hemen fark edilir.
